Alfa, beta, gamma, delta - Jakie są rodzaje alkoholizmu?
Tak samo jak nie każdy alkoholik jest taki sam, podobnie można wyróżnić kilka rodzajów alkoholizmu. Amerykański biostatystyk i fizjolog Elvin Morton Jellinek podzielił alkoholizm na typy: alfa, beta, gamma, delta i epsilion. Czym się różnią i jak je rozpoznać?
Jakie są rodzaje alkoholizmu według Jellinka?
Według Jellinka, alkoholizm można podzielić na różne rodzaje, ponieważ choroba alkoholowa nie zawsze wygląda identycznie. Mimo wszystko, zawsze jest poważnym problemem, dlatego potrzebne okazuje się leczenie alkoholizmu.
Alkoholizm typu alfa opisuje uzależnienie oparte wyłącznie na czynnikach psychologicznych. Osoby z tym rodzajem alkoholizmu często sięgają po alkohol w trudnych momentach, aby zniwelować stres, odprężyć się lub uśmierzyć napięcie psychiczne. Często pojawia się u osób szczególnie wrażliwych, mających trudności życiowe, żyjących w chronicznym stresie, nieposiadających zdrowych umiejętności radzenia sobie z emocjami.
W przypadku alkoholizmu beta kluczową rolę odgrywa utrata kontroli nad spożywaniem alkoholu, co odbija się na organizmie. Często wynika ze środowiska, w jakim przebywa alkoholik np. na co dzień żyje z osobami, które regularnie piją, więc też to robi. Pojawiają się uszkodzenia trzustki, marskość wątroby, problemy z żołądkiem. Tego typu alkoholicy bardzo rzadko jednak decydują się na leczenie.
Alkoholizm gamma jest chronicznym i progresywnym rodzajem choroby, zaczynającym się od uzależnienia psychicznego, a kończącym na zależności fizycznej. Osoby z tym typem utraciły kontrolę nad ilością i jakością spożywanego alkoholu. Mają jedynie zdolność do przerywania ciągów i robienia sobie między przerw, kiedy nie piją. Im bardziej zaawansowany staje się problem, tym częściej pojawiają się jednak objawy zespołu abstynencyjnego.
Alkoholizm delta dotyczy osób, które mają jeszcze kontrolę nad ilością alkoholu, ale nie umieją powstrzymać się od jego picia, ponieważ pojawiają się objawy zespołu abstynencyjnego. Takie osoby również rzadko zgłaszają się na odwyk alkoholowy, ponieważ konsekwencje zdrowotne pojawiają się powoli i stopniowo. Alkoholizm delta jest powszechny przede wszystkim w środowiskach, gdzie normą jest codzienne picie niskoprocentowego alkoholu np. u robotników codziennie sięgających po piwo. Alkoholik nie odczuwa tak szybko konsekwencji picia, ponieważ stały poziom alkoholu we krwi powoduje adaptację organizmu. Osoby dotknięte tym rodzajem alkoholizmu często tkwią w takim stanie całymi latami, co oczywiście nie pozostaje bez wpływu dla ich zdrowia.
Ostatnim rodzajem według Jellinka jest alkoholizm typu Epsilon, charakteryzujący się okresowym upijaniem się, tzw. ciągami. Osoby z tym typem alkoholizmu potrafią przez długi czas powstrzymać się od spożycia alkoholu, jednak w pewnym momencie sięgają po niego intensywnie, prowadząc do stanu całkowitego upojenia. Pojawia się więc ryzyko zatrucia alkoholowego.
Alkoholizm czy problem z alkoholem?
Alkoholizm to złożony problem zdrowotny, który może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji. Klasyfikacja ICD 11 wyróżnia różne zaburzenia związane z używaniem alkoholu, określając je jako Disorders due to use of alcohol (Zaburzenia związane z używaniem alkoholu). Te zaburzenia charakteryzują się różnymi wzorcami spożycia alkoholu:
- Epizod szkodliwego picia alkoholu: to określony czas, w którym spożycie alkoholu prowadzi do szkód zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego, a także może skutkować zachowaniami szkodliwymi dla zdrowia innych osób. Może to wynikać z nieodpowiedzialnego zachowania związanego z odurzeniem alkoholowym, toksycznego działania alkoholu i picia zbyt dużej ilości w krótkim czasie.
- Szkodliwy wzorzec picia alkoholu: odnosi się do szkodliwego dla zdrowia fizycznego i psychicznego picia, jeśli taki wzorzec utrzymuje się co najmniej 12 miesięcy z przerwami lub miesiąc ciągiem.
- Alkoholizm: to zaburzenie regulacji spożycia alkoholu wynikające z jego wielokrotnego lub ciągłego zażywania. Charakterystyczną cechą jest silna wewnętrzna potrzeba picia alkoholu, objawiająca się ograniczeniem zdolności do kontrolowania spożycia, traktowaniem picia jako priorytet oraz piciem mimo szkód i negatywnych konsekwencji. Mogą pojawiać się też objawy zespołu abstynencyjnego oraz wielokrotne sięganie po alkohol lub substancje farmakologicznie podobne w celu złagodzenia objawów odstawienia. Cechy uzależnienia są zazwyczaj widoczne przez okres co najmniej 12 miesięcy, ale diagnoza może być postawiona także przy ciągłym spożyciu alkoholu (codziennie lub niemal codziennie) przez co najmniej 3 miesiące.
Alkoholizm rozwija się stopniowo, dlatego nawet jeśli mamy do czynienia „tylko” z epizodem szkodliwego picia to już powinien być znak, że alkohol może odgrywać zbyt dużą rolę w naszym życiu. Lepiej zająć się tym problemem, zanim pojawią się objawy zespołu abstynencyjnego i konieczny będzie detoks alkoholowy w Łodzi lub innym najbliższym mieście.
Chociaż alkoholizm ma różne oblicza, zawsze powinno się go traktować poważnie. Niezależnie od tego, czy wpadasz w ciągi, czy codziennie pijesz niskoprocentowe alkohole, nie pozostaje to bez wpływu na zdrowie i całe życie.