Rodzice alkoholicy – czy jestem w grupie ryzyka?

Rodzice odpowiadają za wprowadzenie swoich dzieci w życie społeczne. W znacznej mierze kształtują również ich uczucia, które mają ogromne znaczenie w formowaniu się osobowości dzieci. W sytuacji, w której rodzice są uzależnieni od alkoholu, rozwój i socjalizacja dziecka mogą przebiegać nieprawidłowo. 

Wpływ środowiska oraz najbliższych na rozwój i przyszłość dziecka 

Mózg człowieka, od pierwszych chwil życia, w naturalny sposób stara się dostosować do warunków środowiskowych. Najbliższe otoczenie dziecka odgrywa niezwykle istotną rolę w procesie socjalizacji – kształtuje określone wzorce zachowania i wyznawane wartości. Najważniejsza jest bez wątpienia rola rodziców oraz ich postawa wychowawcza. To właśnie rodzice nadają dziecku kierunek rozwoju i mają bezpośredni wpływ na kształtowanie się jego osobowości.

By osiągnąć właściwe efekty wychowawcze, muszą się oni liczyć z temperamentem dziecka. Badania wskazują, że choć geny określają niektóre predyspozycje człowieka, to rzeczywisty rozwój dziecka i jego potencjalnych zdolności zależy w większej mierze właśnie od roli środowiska i rodziców. 

Czym jest syndrom DDA?

DDA, czyli Dorosłe Dzieci Alkoholików, to osoby, które dorastały w domu z problemem alkoholowym. Terminem DDA określa się dziedzinę zaburzeń osobowości wykształconych u dzieci na skutek bliskich relacji z osobami uzależnionymi od substancji psychoaktywnych, w tym wypadku alkoholu.

Dorastanie w niesprzyjających do rozwoju warunkach i konieczność adaptacji odcisnęła na dzieciach zmieniające psychikę piętno. W dużej mierze osoby te, w młodości zajęte przetrwaniem, mają w dorosłym życiu poczucie utraconego dzieciństwa. Ludzie dotknięci przez syndrom DDA sami stworzyli dla niego nazwę, domagając się wyspecjalizowanej terapii, która obecnie funkcjonuje w sposób podobny do ruchu AA –  Anonimowych Alkoholików. 

Na czym polega syndrom DDA?

Syndrom DDA to zespół utrwalonych schematów działania, jakie dziecko wyniosło z domu, którego dotyczył problem alkoholowy. Mowa tu o zaburzeniach o podłożu psychologicznym, wynikających z doświadczeń okresu dziecięcego i sposobu radzenia sobie z nimi. Nie ma przy tym znaczenia, czy alkoholizm dotyczył tylko jednego, czy obojga rodziców.

Osoby dotknięte syndromem DDA w dzieciństwie cierpiały z powodu zakłóceń w poczuciu bezpieczeństwa.  Powodowało to lęk, ciągłe napięcie i dezorientację oraz niewystarczającą bliskość skutkującą samotnością. DDA doświadczają silnego lęku przed odrzuceniem, a także przed okazywaniem prawdziwych uczuć. Towarzyszy im niepokój, nieufność i trudność w nawiązywaniu kontaktów z innymi, za co odpowiedzialne jest poczucie wstydu, jakiego doświadczały od najmłodszych lat. 

Najczęstsze zaburzenia związane z DDA 

Wśród najczęstszych zaburzeń występujących u osób dotkniętych syndromem DDA można wymienić:

• brak umiejętności nawiązywania intymnych związków,
• obawę przed zatraceniem własnej osobowości w bliskich związkach,
• lęk przed porzuceniem,
• obawę przed zdemaskowaniem własnej nieatrakcyjności,
• lęk przed wchodzeniem w sytuacje konfliktowe,
• lęk przed gniewem innych ludzi,
• podatność na zranienie, 
• ukrywanie swoich uczuć, 
• poczucie odmienności,
• izolację od innych ludzi,
• brak umiejętności czerpania radości z zabawy, 
• obawę przed utratą kontroli,
• nadmierne poczucie lojalności, 
• zaburzone poczucie normalności, 
• tendencję do kłamstwa, także bez powodu, 
• celowe poszukiwanie trudności w codziennym życiu.

W przypadku wystąpienia depresji lub nerwicy, konieczne może być zastosowanie leczenia podwójnej diagnozy. Dorosłe Dzieci Alkoholików odczuwają szczególną trudność w budowaniu relacji międzyludzkich, brak im bowiem odpowiednich wzorców. Niejednokrotnie osoby te decydują się na bycie samotnymi z obawy, że powtórzą błędy swoich rodziców, powielając schematy wyniesione z domu. 

Skuteczna terapia syndromu DDA 

Nawyki wyrobione w dzieciństwie i pogłębiane przez wiele lat bardzo trudno jest wykorzenić, nie znaczy to jednak, że osoby dotknięte syndromem DDA nie mogą zmienić swojego losu. Właściwa terapia, której ważnym elementem jest wskazanie funkcjonujących od dzieciństwa zgubnych mechanizmów i podpowiedzenie, jak się od nich uwolnić, może stanowić początek lepszego, spokojniejszego życia. DDA uczą się tego, kim są i co potrafią. Budowanie tożsamości stanowi podstawowy element skutecznej terapii i pozwala na osiągnięcie nieznanego dotąd poczucia odrębności i wiary w swoje możliwości. Dzięki pomocy terapeutów, Dorosłe Dzieci Alkoholików nabywają umiejętność budowania relacji z ludźmi, odkrywają pokłady własnej kreatywności i zaczynają rozwijać się na płaszczyźnie prywatnej oraz zawodowej. Zapraszamy na spotkania DDA k. Wrocławia.