Rodzice czy szkoła: jak skutecznie zapobiegać uzależnieniom u młodzieży?

W dzisiejszym świecie, gdzie młodzież jest narażona na wiele presji i pokus, problem uzależnień staje się coraz bardziej palący. Często pojawiają się dyskusje, kto tak naprawdę ma najważniejszą rolę w uświadamianiu młodzieży: rodzice czy szkoła? Najlepszym rozwiązaniem wydaje się kompromis: rozwój młodego człowieka zależy zarówno od rodziny, jak i szkoły. Warto zastanowić się, jak zapobiegać uzależnieniom u nastolatków.

Rola rodziców: budowanie zdrowych relacji

Relacje rodzinne odgrywają kluczową rolę w życiu młodzieży. Rodzice, jako pierwsi opiekunowie i nauczyciele, mają możliwość wpływania na wybory swoich dzieci. Prowadząc prywatny ośrodek leczenia uzależnień dla młodzieży, przekonaliśmy się, jak bolesna jest dla rodziców świadomość, że ich dziecko wpadło w nałóg. Często zastanawiają się, czy mogli temu zapobiec. Nic nie daje 100% pewności, że Twoje dziecko nie padnie ofiarą uzależnienia, ale warto pamiętać o kilku kwestiach:

• Otwarta komunikacja: najważniejszym elementem jest otwarta komunikacja z dziećmi. Dzieci powinny wiedzieć, że mogą rozmawiać z rodzicami o wszystkim, bez obawy przed osądzeniem czy karą. Dyscyplina bez silnej więzi często nie przynosi oczekiwanych efektów.
• Budowanie wysokiej samooceny: wspieranie budowania poczucia własnej wartości u dziecka może pomóc mu w radzeniu sobie z presją rówieśniczą. Zakompleksione, niepewne siebie dzieci częściej szukają akceptacji za wszelką cenę.
• Wspólne spędzanie czasu: aktywności rodzinne, takie jak wspólne posiłki czy wyjścia wzmacniają więź. To naturalne, że nastolatek z wiekiem spędza coraz więcej czasu z rówieśnikami, ale całkowity rozpad więzi i izolacja rodziców od dzieci przynosi negatywne skutki.
• Edukacja: rodzice powinni być świadomi zagrożeń związanych z uzależnieniami i przekazywać dzieciom wiedzę na ten temat. Nie chodzi tutaj o wykłady i prawienie kazań, ale np. dzielenie się przykładami muzyków czy znajomych osób, które padły ofiarami uzależnienia.
• Rola wzoru: rodzice sami powinni być wzorem dla swoich dzieci, dbając o swoje zdrowie fizyczne i psychiczne oraz unikając nadużywania substancji. Jeśli rodzic regularnie sięga po piwo, aby się zrelaksować, a jednocześnie mówi, że alkohol jest zły, nie będzie wiarygodny.

Młode osoby również zgłaszają się na terapię alkoholizmu, narkomanii, lekomanii czy leczenie hazardu. Kraków to tylko jedno z wielu miast, w których działają ośrodki dla nastolatków. Świadczy to o skali problemu i o tym, że warto rozmawiać z dziećmi na trudne tematy, również o uzależnieniach.

Szkoła jako miejsce edukacji i wsparcia

Nie można zrzucać odpowiedzialności za młodzież całkowicie na szkołę, ale to tam nastolatek spędza sporą część swojego dnia. Edukacja w szkole może pomóc nastolatkom przynajmniej na kilka sposobów:

• Programy profilaktyczne: szkoły mogą wdrożyć programy profilaktyczne, które edukują uczniów na temat skutków uzależnień i sposobów radzenia sobie z presją grupy.
• Wsparcie psychologiczne: psycholodzy szkolni mogą być dostępni dla uczniów, którzy potrzebują wsparcia emocjonalnego i pomocy w radzeniu sobie z problemami. Niestety w wielu szkołach ich funkcja ogranicza się do wezwania rodziców.
• Świadomość nauczycieli: nauczyciele powinni być szkoleni w rozpoznawaniu objawów uzależnień i wiedzieć, jak zareagować, gdy zauważą problem u ucznia. Zdarza się, że rodzice nawet nie wiedzą o nieobecnościach czy pogarszających się ocenach.
• Organizacje pozaszkolne: współpraca ze specjalistycznymi organizacjami pozaszkolnymi, takimi jak ośrodki terapii uzależnień i organizacja spotkań, mogą pomóc w skierowaniu młodzieży na właściwą ścieżkę.

Leczenie uzależnień we Wrocławiu i innych polskich miastach nie dotyczy tylko osób dorosłych, trafiają na nie również nastolatkowie. Dla rodziców i nauczycieli ważne jest, aby pracować razem oraz tworzyć środowisko sprzyjające rozwojowi młodego pokolenia wolnego od uzależnień.