Alkoholik w domu: kiedy trzeba wezwać pogotowie?

uzależnienie

Życie z osobą uzależnioną od alkoholu może być niezwykle trudne i stresujące. Alkoholizm nie tylko wpływa na zdrowie fizyczne i psychiczne samego uzależnionego, ale także w znaczący sposób oddziałuje na życie jego najbliższych. Często to rodzina staje się pierwszą linią wsparcia i interwencji, gdy sytuacja wymyka się spod kontroli. Wiedza na temat tego, kiedy niezbędne jest wezwanie pogotowia, może okazać się kluczowa dla ratowania życia i zdrowia osoby uzależnionej. Kiedy alkoholik wymaga natychmiastowej pomocy medycznej? W tym artykule przyjrzyjmy się właśnie takim kryzysowym sytuacjom.

Ostre zatrucie alkoholem

Ostre zatrucie alkoholem jest poważnym stanem, który wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Objawia się on różnorodnymi symptomami, zależnymi od stężenia alkoholu we krwi. Początkowe objawy (0,3-0,4 promila) obejmują obniżenie krytycyzmu, poprawę nastroju i euforię, choć już wtedy obserwuje się wydłużony czas reakcji i gorszą koordynację. W miarę wzrostu stężenia alkoholu (0,5-0,6 promila) następuje osłabienie samokontroli, gadatliwość oraz postępujące spowolnienie reakcji ruchowych. Przy stężeniu 0,7-2,0 promili dochodzi do dalszego pogorszenia koordynacji i logicznego myślenia, zaburzeń koncentracji, równowagi oraz wzmożonej drażliwości i agresji. Stężenie alkoholu w zakresie 2-3 promili powoduje głębokie zaburzenia równowagi, senność, chwiejny chód oraz bełkotliwą mowę.

Bardzo wysokie stężenia (3-4 promile) prowadzą do poważnych zaburzeń świadomości, śpiączki, upośledzenia odruchów, a także ryzyka zahamowania oddychania i zaburzeń rytmu serca. Przy stężeniach powyżej 4 promili istnieje bezpośrednie zagrożenie życia z powodu śpiączki, zaburzeń oddychania, i znacznego spadku ciśnienia krwi. Nasilenie objawów zatrucia alkoholem zależy od wielu czynników, takich jak płeć, wiek, masa ciała oraz ogólny stan zdrowia. U kobiet objawy są często bardziej nasilone z powodu mniejszej masy ciała i niższej zawartości wody w organizmie, co prowadzi do wyższego stężenia alkoholu we krwi oraz wolniejszego metabolizmu etanolu. W pierwszej kolejności konieczna jest doraźna pomoc, a dopiero później można pomyśleć o długofalowych rozwiązaniach, takich jak leczenie uzależnień w Opolu lub innym najbliższym mieście.

Co robić w przypadku ostrego zatrucia alkoholem?

W przypadku ostrego zatrucia alkoholem, najważniejsze jest zapewnienie podstawowego wsparcia przed uzyskaniem profesjonalnej pomocy medycznej. Głównym celem jest zapobieganie potencjalnie groźnym dla życia zaburzeniom oddychania oraz zachłyśnięciu wymiotami. Osobę w stanie głębokiego upojenia alkoholowego należy ułożyć w pozycji bocznej bezpiecznej, co ułatwia wydostawanie się treści pokarmowej na zewnątrz jamy ustnej i zmniejsza ryzyko przedostania się jej do dróg oddechowych, a tym samym zmniejsza ryzyko uduszenia.

Niezbędne jest wezwanie pogotowia, ponieważ alkoholik w takim stanie potrzebuje pomocy medycznej. W szpitalu chory zostanie nawodniony drogą dożylną, poda mu się też elektrolity, witaminy i glukozę, żeby przywrócić równowagę. W niektórych sytuacjach konieczne jest też podanie leków. W sytuacjach zagrażających życiu, gdy chory przestaje oddychać, musi zostać zaintubowany i podłączony do respiratora. Nad takimi problemami nie da się zapanować w warunkach domowych, dlatego lepiej nie odkładać skorzystania z profesjonalnej pomocy.

Powikłania alkoholowego zespołu abstynencyjnego

Odstawianie alkoholu generalnie nie jest przyjemnym procesem. Niestety, u osoby uzależnionej przechodzącej do stanu abstynencji, normalne są takie objawy, jak:

Drżenie języka, powiek, rąk,
Pocenie się,
Nudności, wymioty,
Szybkie bicie serca,
Podwyższone ciśnienie tętnicze,
Pobudzenie,
Ból głowy,
Bezsenność,
Osłabienie.

Tego typu objawy jeszcze bardziej komplikuje istnienie dodatkowych zaburzeń, takich jak stany lękowe po alkoholu. U niektórych osób uzależnionych niestety pojawiają się powikłania zespołu abstynencyjnego, które wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Alkoholowy zespół abstynencyjny może przyjmować różne postaci. W najlepszym przypadku występuje w postaci niepowikłanej, kiedy pojawiają się standardowe objawy odstawienia. Oczywiście jest to nieprzyjemne, ale nie występują napady drgawkowe czy zaburzenia świadomości.

W przypadku abstynencyjnych napadów drgawkowych, objawy te mogą być znacznie bardziej nasilone, prowadząc do ogólnego ataku padaczkowego, co z kolei może wiązać się z ryzykiem dla zdrowia pacjenta.

Majaczenie alkoholowe, znane również jako delirium tremens, to kolejna postać powikłań AZA, charakteryzująca się zaburzeniami psychicznymi, omamami i iluzjami zmysłowymi oraz pobudzeniem układu współczulnego.

Rzadziej występującą formą jest ostra halucynoza alkoholowa, która manifestuje się psychozą alkoholową, często z towarzyszącymi omamami słuchowymi i urojeniami prześladowczymi. Rodzina może uważać, że są to tylko manipulacje alkoholika, ale w rzeczywistości on naprawdę zmaga się z poczuciem zagrożenia i nie rozumie otaczającej go rzeczywistości.

Wszystkie te powikłania wymagają profesjonalnej opieki medycznej i mogą być zagrożeniem dla życia pacjenta, dlatego też kluczową rolę odgrywa szybka interwencja lekarska w przypadku ich wystąpienia.

Halucynoza alkoholowa

Halucynoza alkoholowa stanowi jedno z poważnych powikłań związanych z nadmiernym spożyciem alkoholu. Zazwyczaj omamy mają charakter słuchowy, pacjenci słyszą głosy, które w rzeczywistości nie istnieją, często przypisując je znajomym osobom. Treści tych halucynacji zazwyczaj są nieprzyjemne i budzą w pacjencie poczucie zagrożenia, a niekiedy głosy nakłaniają chorego do podejmowania różnych działań, co nazywane jest omamami o charakterze imperatywnym. Szczególnie niebezpieczne są sytuacje, gdy treść halucynacji sugeruje popełnienie samobójstwa lub agresję wobec innych osób. Oprócz halucynacji, pacjenci mogą doświadczać również urojeń dotyczących bezpieczeństwa czy przekonania o byciu obserwowanym i obmawianym. Podobnie jak w przypadku majaczenia alkoholowego, próby logicznego tłumaczenia choremu, że jego halucynacje są nieprawdziwe, nie przynoszą rezultatu, dlatego niezbędne jest leczenie farmakologiczne.

Jeśli alkoholik jest agresywny lub przejawia myśli samobójcze, konieczne jest leczenie w szpitalu. W wielu przypadkach da się wyjść z halucynozy, o ile pacjent zachowuje abstynencję i regularnie przyjmuje leki.

Zespół amnestyczny

Zespół amnestyczny, zwany również zespołem Korsakowa, charakteryzuje się głębokim upośledzeniem pamięci świeżej, co oznacza trudność w zapamiętywaniu i przywoływaniu nowych informacji. Osoby dotknięte tym schorzeniem stają się apatyczne, tracą poczucie czasu i mają problemy z prawidłowym przypominaniem sobie kolejności ostatnich wydarzeń. Braki w pamięci często wypełniają fałszywe treści, zwane konfabulacjami, a wspomnienia miesza się z teraźniejszością.

Przyczyną zespołu Korsakowa jest niedobór witaminy B1 (tiaminy), wynikający z nadmiernego spożycia alkoholu. Witamina ta gorzej się wchłania u osób nadużywających alkohol, a alkohol zaburza także jej aktywację w organizmie. W efekcie może rozwinąć się encefalopatia Wernickego, charakteryzująca się ciężkimi zaburzeniami neurologicznymi, takimi jak dezorientacja co do miejsca i czasu, niezborny chód, zaburzenia czucia i kontroli ruchów, oczopląs i drgawki.

Leczenie zespołu Korsakowa polega na uzupełnianiu niedoborów witaminy B1 drogą iniekcji, a w przypadku ciężkich objawów może być konieczne dożylne uzupełnienie elektrolitów, takich jak potas i magnez. W razie pojawienia się objawów zespołu Korsakowa lub encefalopatii Wernickego konieczna jest wizyta u neurologa, który zleci ewentualne dodatkowe badania i wdroży odpowiednie leczenie. Nagłe zaburzenia orientacji, drgawki i trudności w wykonywaniu ruchów wymagają natychmiastowego przewiezienia chorego do szpitala, gdzie będzie mógł otrzymać niezbędną opiekę medyczną.

W niektórych przypadkach, szczególnie gdy pojawią się poważne objawy związane z nadmiernym spożyciem alkoholu, nie można zwlekać z udzieleniem pomocy. Natychmiastowa interwencja może być kluczowa dla ratowania życia alkoholika i zmniejszenia ryzyka powikłań zdrowotnych. W sytuacjach, gdzie występują drgawki, zaburzenia świadomości, czy też silne objawy abstynencyjne, należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe i zapewnić profesjonalną opiekę medyczną. Wczesne działanie może mieć decydujące znaczenie dla dalszego przebiegu leczenia i poprawy stanu zdrowia osoby dotkniętej problemem alkoholowym.