FAS – co to jest? Przyczyny i objawy Alkoholowego Zespołu Płodowego

wino Alkohol jest substancją, która bardzo łatwo przenika przez łożysko. Skutkuje to takim samym stężeniem tej substancji w krwi dziecka, co w krwi matki. Z uwagi na fakt, iż płód nie posiada jeszcze w pełni wykształconej wątroby, już nawet niewielka ilość alkoholu ma silnie toksyczne działanie i stanowi poważne zagrożenie dla późniejszego zdrowia dziecka. Jednym ze skutków spożywania alkoholu w ciąży jest FAS. Czym jest i co powoduje?

Czym jest FAS?

FAS, czyli Alkoholowy Zespół Płodowy, to zbiór różnych niepełnosprawności występujących u dzieci na skutek spożywania przez matkę alkoholu w trakcie ciąży. Stanowi najcięższą formę zaburzeń w Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych, znanych jako FASD. Alkoholowy Zespół Płodowy wiąże się z występowaniem zaburzeń fizycznych i psychicznych, wad rozwojowych oraz uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego. Diagnozowany jest zazwyczaj w dzieciństwie, choć jego pierwsze objawy można dostrzec zaraz po urodzeniu. Zdarza się, że FAS diagnozowany jest już w dorosłym życiu chorego, jego wpływ na życie człowieka nie ogranicza się bowiem tylko do okresu dzieciństwa.

Objawy FAS

Alkoholowy Zespół Płodowy powoduje między innymi zahamowanie wzrostu płodu, uszkodzenie i zdeformowanie narządów, niedorozwój centralnego systemu nerwowego oraz rozwój wad wrodzonych. Najbardziej charakterystycznymi objawami FAS są przede wszystkim:

mały obwód głowy,
nieproporcjonalnie krótka szyja,
szeroki rozstaw oczu,
krótkie, wąskie i lekko skośne szpary powiekowe,
opadające powieki,
dodatkowe zagięcie nad wewnętrznym kącikiem powieki,
krótki, płaski nos,
brak rynienki nosowo-wargowej,
cienka górna warga,
słabo rozwinięta, cofnięta żuchwa,
rozszczep podniebienia,
małe zęby,
niedorozwój płytek paznokciowych.

Dzieci cierpiące z powodu Alkoholowego Zespołu Płodowego wolniej rosną, mogą również doświadczać deformacji stawów, narządów wewnętrznych i narządów płciowych. Często mają także obniżone podstawowe napięcie mięśni szkieletowych. Objawy FAS mogą różnić się w zależności od osoby. Różnice te wynikają głównie z ilości wypitego przez matkę alkoholu oraz tego, na jakim etapie ciąży go spożywała.

Skutki FAS

Spożywanie alkoholu przez kobiety w czasie ciąży może skutkować problemami rozwojowymi u dziecka, które prowadzą do:

niższej odporności na infekcje,
zaburzeń neurologicznych,
zaburzeń emocjonalnych,
nadpobudliwości,
upośledzenia umysłowego,
problemów ze skupieniem, które powodują między innymi trudności w nauce,
trudności w funkcjonowaniu w społeczeństwie,
zaburzeń seksualnych.

Jednym ze skutków FAS jest również większa podatność na uzależnienia.

Dlaczego picie w ciąży jest zabronione?

Picie alkoholu w ciąży wiąże się z ogromnym niebezpieczeństwem zarówno dla rozwijającego się płodu, jak i dla ciężarnej kobiety. Substancja ta negatywnie wpływa na procesy rozwojowe, upośledzając kształtowanie się takich organów, jak serce, nerki oraz oczy, mogąc w efekcie prowadzić do nieodwracanych uszkodzeń płodu. Spożywające alkohol ciężarne kobiety mogą urodzić dziecko z FAS, są ponadto znacznie bardziej narażone na pojawienie się komplikacji w czasie ciąży i wystąpienie trudności podczas porodu. Picie alkoholu w czasie ciąży może również prowadzić do rozwinięcia się u dzieci zespołu abstynencyjnego, który objawia się wzmożoną płaczliwością, nawracającą czkawką, podwyższoną temperaturą ciała, a także zaburzeniami oddychania. Z uwagi na wymienione negatywne skutki oddziaływania alkoholu zarówno na matkę, jak i na dziecko, spożywanie tej substancji w czasie ciąży jest surowo zabronione.

Jak poradzić sobie z nałogiem?

Uzależnione od alkoholu kobiety, które zaszły w ciążę lub chcą rozpocząć staranie się o dziecko, muszą niezwłocznie zerwać z nałogiem. W tym celu powinny udać się po fachową pomoc i rozpocząć leczenie w profesjonalnym ośrodku terapii uzależnień. Placówki tego typu oferują wsparcie wykwalifikowanych lekarzy i terapeutów, którzy właściwie pokierują procesem terapeutycznym, wdrażając niezbędne metody leczenia. W skutecznym zwalczaniu uzależnienia od alkoholu wykorzystywane są:

detoks, przeprowadzany w ściśle kontrolowanym środowisku, pozwalający pozbyć się z organizmu toksycznych substancji,
psychoterapia, zarówno indywidualna, jak i grupowa, dzięki której można zrozumieć mechanizmy uzależnienia i nauczyć się efektywnego radzenia sobie z problemami,
warsztaty przygotowujące do życia po opuszczeniu ośrodka terapeutycznego.

Właściwie przeprowadzone leczenie uzależnienia od alkoholu pozwala kobiecie wygrać walkę z nałogiem i uniknąć rozwinięcia się u jej dziecka Alkoholowego Zespołu Płodowego.